تاج خروس
گل تاج خروس يا Celisia . هم نوعي از گل زلف عروسان و جنسي از خانواده تاج خروسها يا آمارانتاسه Amaranthaceae ميباشد كه بلندي آن در انواع مختلف به يك متر مي رسد
انواع مختلف تاج خروس :
1 ـ تاج خروس پابلند( نقره اي) يا سليسيا آرژنتا C. argentea : به بلندي يكمتر با برگهاي سبز تيره كمي متمايل به قرمز ، با گلهاي قرمز با نقش سفيد اين گونه داراي واريته هاي متعددي ميباشد .از همه اقسام اين گونه معروفتر كه از قديم در ايران كاشتن آن مرسوم بوده ميباشد .
2– تاج خروس پا كوتاه(نقره اي)كريستاتاC . crete de coq(C.cristata ) : كه گياهي به بلندي 20 تا 50 سانتيمتر و از انتهاي ساقه آن تاج بزرگ و پهني كه لبه آن چين چين ميباشد بيرون ميآيد و بعلت آنكه كاملا شبيه تاج خروس معروف به چهل تاج است به اين نام معروف شده .
روي اين تاج را هزاران گلهاي كوچك غير معلوم فشرده بيكديگر پوشانده كه رنگ آنها زرد طلائي ، ارغواني ، صورتي ، قرمز ، نخودي و غيره بسته به جورهاي مختلف است .
2ـتاج خروس آرژانتا ژاپونيC. cristata variegatajaponica: كه تاج آن مانند پرهائي كه قديم اروپائيان به كلاه نصب ميكردند ميباشد .
اين جور بوته اش با بوته تاج خروس يكي است ولي بجاي يك تاج كه روي بوته تاج خروس است روي هر شاخه از اين كياه كه به فراواني ميرويد خوشه هاي سبك پَر مانند كه پوشيده از گلهاي ريز زيادي بهمان الوان مذكور در بالا است ديده ميشود .
اندام بوته آن مخروطي شكل و كاملا متمايز با جور اول ميباشد .
بذر اين دوجور را نيز اوائل فروردين تا ارديبهشت روي خزانه كه از خاك سياه و سبك آماده شده باشد كاشته پس از آنكه بوته ها به اندازة 5 تا 6 سانتيمتر شدند آنها را به محل اصلي منتقل ميسازند .
برگهاي جوان اين گياه خوشمزه و قابل خوردن است و بذر آن نيز از نظر مواد پروتئيني از ذرت و ارزن بيشتر مواد پروتئيني دارد و برشته آن بسيار خوشمزه ميباشد .
3 ـ تاج خروس شيلدسي ئي C. childsii : اصل اين گونه از كشور هند است با تاجهاي زرد درخشان .
4 ـ تاج خروس تومپو زوني ئي C. thompsonii : اين گونه به بلندي 60 سانتيمتر مي رسد .
گلهاي آن بصورت تاجي به رنگ قرمزدرخشان ومنقش ميباشد .
شايد شماهم اين گياه را براي زينت در باغچه كاشته ايد و يا به طور خود رو در باغچه ديده ايد ولي بدون استفاده از برگهاي جوان و بذر آن بوته ها را در آخر فصل بدست خزان سپرده ايد ، در حالي كه در هزاران سال قبل كشاورزان و قبايلي در مكزيك اين كياه را مي كاشتند و از بذر آن براي تغذيه استفاده مي كردند و حتي در سال 1519 ميلادي انبارهائي كه پر از بذر تاج خروس بود در مكزيك پيدا شد .
بوته تاج خروس در مقابل كود هاي شيميائي و ساير كودها حساس است و خيلي زود آسيب مي بيند براي آنكه بوته اين گياه خوب رشد كرده گلش درشت شود كافيست كه آنها را در محل آفتاب گير در خاكي كه از مخلوط خاك سياه ، باغچه و خاك برگ پوسيده درست تشكيل شده باشد كاشت ، و روزهاي گرم چنان آبياري كنند كه پاي بوته ها هميشه مرطوب باشد ، گلهاي خشك تاج خروس چون تغيير شكل نميدهد براي دسته گل خشك مناسب است .
تكثير :
براي زياد كردن اين گياه به روش كاشتن بذر آن اقدام ميگردد